Czym jest zawór nadmiarowy?

Zawór nadmiarowy to istotny element w wielu systemach hydraulicznych i pneumatycznych, który pełni kluczową rolę w utrzymaniu bezpieczeństwa oraz stabilności pracy urządzeń. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu urządzeniu, omawiając jego budowę, zasadę działania oraz różne zastosowania w praktyce. Zapraszamy do lektury!

Budowa zaworu nadmiarowego

Zawory nadmiarowe są prostymi urządzeniami, które składają się z kilku podstawowych elementów. Głównym składnikiem jest korpus zaworu, w którym znajduje się komora ciśnieniowa oraz sprężyna. Wewnątrz komory umieszczony jest tłok lub kula, które przylegają do siedzenia zaworu. Na zewnątrz korpusu znajduje się pokrętło regulacyjne, za pomocą którego można ustawić wartość ciśnienia otwarcia zaworu. Dodatkowo, w niektórych modelach zaworów nadmiarowych występują również elementy takie jak uszczelki czy filtry.

Zasada działania zaworu nadmiarowego

Faktem jest, że zawór nadmiarowy działa na zasadzie równoważenia sił działających na tłok lub kulę. Gdy ciśnienie w komorze ciśnieniowej wzrasta, siła działająca na tłok lub kulę zwiększa się. Jeśli ciśnienie przekroczy wartość ustawioną za pomocą pokrętła regulacyjnego, tłok lub kula zostaną przesunięte, odsłaniając otwór w siedzeniu zaworu. W efekcie, nadmiar płynu lub gazu zostaje odprowadzony na zewnątrz, obniżając tym samym ciśnienie w systemie. Gdy ciśnienie wróci do wartości bezpiecznej, sprężyna zamyka zawór, a tłok lub kula powracają na swoje miejsce.

Zastosowanie zaworów nadmiarowych

Zawory nadmiarowe są powszechnie stosowane w różnych gałęziach przemysłu oraz w codziennym życiu. W branży hydraulicznej i pneumatycznej wykorzystywane są do ochrony pomp, silników oraz innych urządzeń przed uszkodzeniem spowodowanym przez zbyt wysokie ciśnienie. W systemach grzewczych i chłodniczych pełnią rolę zabezpieczenia przed wzrostem ciśnienia spowodowanym rozszerzalnością cieplną płynów roboczych. W instalacjach gazowych służą do ochrony butli gazowych oraz urządzeń zasilanych gazem przed niekontrolowanym wzrostem ciśnienia.

Rodzaje zaworów nadmiarowych

Na rynku dostępne są różne rodzaje zaworów nadmiarowych, które różnią się między sobą m.in. materiałem wykonania, zakresem regulacji ciśnienia oraz rodzajem uszczelnienia. W zależności od zastosowania można spotkać zawory wykonane z mosiądzu, stali nierdzewnej czy tworzyw sztucznych. Zakres regulacji ciśnienia może być różny w zależności od modelu zaworu – od kilku do kilkuset barów.